Obywatelskość zaczyna się od najmłodszych

Dlaczego głos dzieci i młodzieży naprawdę ma znaczenie

Od lat mówi się o tym, że młodzież jest „przyszłością społeczeństwa”. To prawda, ale równie ważne jest zauważenie czegoś innego: młodzi są jego częścią już teraz. Mają swoje potrzeby, opinie, pomysły i energię, która może zmieniać rzeczywistość — o ile stworzymy im do tego przestrzeń. Właśnie z tej idei wyrósł projekt Młodzi Obywatele, realizowany przez Fundację LC Foundation, którego celem jest pokazanie dzieciom i młodzieży, że bycie obywatelem nie zaczyna się dopiero w dorosłym życiu. Zaczyna się od codziennych wyborów, relacji i odwagi, by zabierać głos.

Czym właściwie jest obywatelskość?

Więcej niż przepisy i instytucje

W powszechnym rozumieniu obywatelskość kojarzy się z wyborami, konstytucją czy prawami i obowiązkami zapisanymi w ustawach. Tymczasem obywatelskość to przede wszystkim praktyka. To umiejętność współpracy z innymi, reagowania na niesprawiedliwość, wspierania słabszych i dbania o dobro wspólne.

Dzieci i młodzież uczą się jej przede wszystkim poprzez doświadczenie:

• uczestnicząc w życiu klasy,
• wyrażając swoje zdanie,
• włączając się w inicjatywy szkolne,
• a czasem po prostu — pomagając rówieśnikowi, który potrzebuje wsparcia.

Projekt Młodzi Obywatele opiera się na założeniu, że ta nauka nie musi być abstrakcyjna ani trudna. Wręcz przeciwnie — może wynikać z rozmów, obserwacji i drobnych działań, które dają realne poczucie sprawczości.

Głos, który zmienia

Dzieci wiedzą, czego potrzebują

Jednym z filarów projektu jest przekonanie, że dzieci mają prawo mówić o swoich potrzebach i doświadczeniach, zwłaszcza tam, gdzie spędzają dużą część swojego życia — w szkole. To nie tylko teoria. W wielu działaniach projektu młodzi uczestnicy pokazują, jak trafne są ich spostrzeżenia.

W szkołach, w których działa projekt, uczniowie prowadzili m.in.:

• rozmowy o dostępności i barierach,
• wywiady z rodzicami i nauczycielami,
• lokalne akcje społeczne,
• diagnozy potrzeb społeczności.

Dzięki temu nauczyciele i rodzice usłyszeli, co tak naprawdę pomaga dzieciom czuć się bezpiecznie, co buduje relacje, a co utrudnia im funkcjonowanie. Często okazywało się, że młodzi mają gotowe rozwiązania, które dorośli przeoczyli.

Integracja społeczna zaczyna się tu i teraz

Różnorodność to bogactwo, nie problem

Jednym z ważnych tematów poruszanych w projekcie jest inkluzja — czyli tworzenie środowiska, w którym każde dziecko, niezależnie od sprawności, pochodzenia czy sposobu komunikowania się, ma prawo być sobą.

Młodzi uczestnicy uczą się, że:

• różnice nie dzielą, tylko pokazują, jak różne są ludzkie perspektywy,
• dostępność to nie „udogodnienia”, ale gwarancja równych szans,
• każdy ma prawo do głosu — również ten, kto mówi inaczej lub działa w swoim tempie.

W wielu szkołach dzięki projektowi zaczęto inaczej patrzeć na potrzeby uczniów z niepełnosprawnościami. Zmieniały się proste rzeczy: sposób organizacji przestrzeni, zasady komunikacji, nastawienie rówieśników. A wszystko to dlatego, że młodzi zaczęli o tym mówić otwarcie.

Dlaczego to takie ważne?

Budujemy społeczeństwo jutra

Kiedy młody człowiek widzi, że jego głos coś zmienia, zaczyna wierzyć w siebie. Uczy się odpowiedzialności, współpracy i empatii — kompetencji, które są fundamentem obywatelskiego społeczeństwa.

Dzięki projektowi Młodzi Obywatele uczestnicy zyskują narzędzia, które będą im towarzyszyć przez całe życie:

• odwagę w wyrażaniu opinii,
• umiejętność rozmawiania o emocjach i potrzebach,
• poczucie, że ich głos naprawdę ma znaczenie.

Więcej o projekcie można przeczytać na stronie:
https://lcfoundation.pl/projekty/obywatele/

Obywatelskość zaczyna się od rozmowy

I każdy młody człowiek może ją rozpocząć

To, że dzieci i młodzież są obywatelami, nie jest deklaracją — to fakt. Naszym zadaniem jest ich wspierać, słuchać i tworzyć przestrzeń, w której mogą zabierać głos.

Bo obywatelskość nie jest przywilejem dorosłych.
To wspólna odpowiedzialność — niezależnie od wieku.

Fundacja LC prowadzi projekt „Młodzi Obywatele – Obywatel to też ja”, aby wspierać dzieci w rozwijaniu empatii i zrozumienia dla różnorodności. Artykuł podkreśla, że każde dziecko inaczej odbiera świat, a pełna umiejętność rozumienia perspektywy innych rozwija się aż do wieku nastoletniego. Dlatego tak ważne jest, aby dzieci doświadczały różnic między ludźmi i miały możliwość omawiać je z dorosłymi.

Weź udział w warsztatach!

Miejsce: Szkoła Podstawowa nr 1 w Otwocku
Godziny: 16:00–20:00
Terminy: 1, 4, 5, 8, 11, 12 i 15 grudnia (poniedziałki, czwartki i piątki)
Udział bezpłatny!

Zgłoszenia przyjmuje LC Foundation, mailowo pod adresem mailowym lub za pomocą formularza zgłoszeniowego dostępnego na naszej stronie.

Zapraszamy szkoły, nauczycieli i rodziców do udziału w projekcie, który uczy, że obywatelstwo to codzienna postawa – nie metryka!